We leken weer massaal de weg naar kantoor gevonden te hebben, maar de recente maatregelen zullen ongetwijfeld impact hebben op het volume van ons woon-werkverkeer de komende tijd. Toch blijft het interessant om met een schuin oog naar de toekomst te kijken hoe onze mobiliteit zich ontwikkelt tegen de achtergrond van een structureel veranderende werkomgeving. We ondervroegen een aantal vooraanstaande mobiliteitsexperts naar hun kijk op de laatste ontwikkelingen en toekomstige mobiliteitstrends.
Impact van de Future Workplace
De toekomstige werkplek zal structureel veranderen en heeft binnen flink wat organisaties al een transformatie ondergaan. Daar zijn Carlo Buise, programmacoördinator mobiliteit Radboudumc, Henry Steenbergen, Project Lead Rabo Electric bij Rabobank en Sectorbankier Transport, Logistiek en Mobiliteit en Carlo van de Weijer, Director Smart Mobility en General Manager AI Systems Institute TU Eindhoven en vaste columnist voor het FD het wel over eens. Thuiswerken wordt volgens hen vast onderdeel van elke bedrijfscultuur, afhankelijk van de demografie zal dat wel per organisatie verschillen, wat grote invloed heeft op hoeveel dagen we nog naar kantoor gaan en hoe we onze werkuren indelen.
Toch zijn ze het er alle drie ook over eens dat er meer moet gebeuren om onze vaste patronen te doorbreken, zodat de effecten van flexibilisering van arbeid ook daadwerkelijk zichtbaar worden in de drukte op de weg en filevorming. “We moeten meer doen aan peak shaven”, geeft Henry Steenbergen aan. “We kunnen wel weer naar kantoor gaan, maar we moeten eens met elkaar af gaan spreken dat we dat verspreid over de dag doen. Niet al die teammeetings ‘s ochtends om 09.00 uur plannen. Laat je je kantoorpersoneel de eerste uren thuis werken, dan heb je al veel minder druk op het wegen- en ov-netwerk en sta je minder in de file.”
Bij Radboudumc zijn ze al wel bewust met deze flexibilisering bezig, licht Carlo Buise toe. “Flexibilisering over de dag was voor mensen die dat konden eigenlijk al wel normaal geworden. Het gesprek gaat nu meer over de mogelijkheden om de flexibilisering verspreid over de week toe te passen. Kies bijvoorbeeld de woensdag of vrijdag voor het houden van een teammeeting om zo veranderingen te realiseren in de piekbelasting die normaliter op de andere dagen zit. Op basis van data blijkt dat wanneer we meer spreiden over de hele week er ongeveer 20% minder reisbewegingen per dag mogelijk zijn.”
"Laat je je kantoorpersoneel de eerste uren thuis werken, dan heb je al veel minder druk op het wegen- en ov-netwerk en sta je minder in de file."
Keuzes van onze mobiliteit
Over het algemeen komen de meningen over onze keuzes wat betreft mobiliteit ook aardig overeen. Uit onderzoek van Toogethr onder werknemers van Nederlandse bedrijven, uitgevoerd door Ruigrok NetPanel, blijkt dat nog steeds een overgrote meerderheid (75%) ervoor kiest om met de auto naar kantoor te gaan, gevolgd door de fiets (31%). Het openbaar vervoer (13%) lijkt voorlopig de gunst van veel reizigers nog niet herwonnen te hebben. Deze verhoudingen verbazen Carlo van de Weijer niet. “Een belangrijk aspect in de keuze voor een modaliteit is de zogenoemde zelfbeschikking, dus kunnen gaan en staan waar je wilt. De auto en fiets blijven daardoor voor werknemers de meest voor de hand liggende opties en worden hoger gewaardeerd dan het gebruik van het openbaar vervoer.”
Toch denkt Carlo Buise dat de rol van het openbaar vervoer nog niet is uitgespeeld, zeker wanneer werknemers op locaties werken waarvoor de auto en de fiets als vervoermiddel niet vanzelfsprekend zijn. “We hebben daarbij het voordeel dat ongeveer 70% van onze werknemers binnen 15 kilometer van onze locatie afwoont. Die groep stapt makkelijker op de fiets en is over het algemeen flexibeler dan de groep die verder woont dan 15 kilometer en met de auto of het ov komt. Wanneer de fiets vanwege de afstand gewoonweg geen optie is, speelt het ov als onderdeel van een keten wat mij betreft nog steeds een belangrijke rol als verbinding tussen grote stadscentra. Zeker ook omdat veel steden de binnenstad steeds meer autoluw maken.”
"Werkgevers hebben de handvatten om een gewenste gedragsverandering te realiseren."
Duurzaamheid als speerpunt van werkgevers
Duurzaamheid wordt vaak te pas en te onpas in de mond genomen, helemaal in de context van mobiliteit en woon-werkverkeer. De drukte op de weg en de files laten zien dat er wat dat betreft nog een lange weg te gaan is, omdat een grote groep mensen de file blijkbaar accepteert. Henry Steenbergen benadrukt dat de bal van verduurzaming daarom volledig bij de werkgevers ligt. “Werknemers die wel bereid zijn om over te stappen naar duurzame, vitale alternatieven als de elektrische fiets, willen wel dat het door de baas gefaciliteerd wordt. Werkgevers hebben de handvatten om een gewenste gedragsverandering te realiseren, door thuiswerken te bevorderen en duurzaam reizen met de elektrische fiets onder werknemers te stimuleren.”
Ook Carlo Buise ziet binnen Radboudumc dat de focus steeds meer op de fiets gericht is. “Aangezien de meeste van onze mensen op kleinere afstand van onze locatie woont, is de fiets het belangrijkste aandachtspunt voor deze verandering. De e-bike probeerweken zijn daarvan een goed voorbeeld, waarbij werknemers drie weken een e-bike tot hun beschikking hadden. Ongeveer 50% stapte daarna daadwerkelijk over van de auto naar de e-bike, omdat ze zich realiseerden dat ze er gelukkiger van worden en het goed is voor de gezondheid.”
Learnings leiden tot gedragsverandering
Carlo van de Weijer verwacht dat de verschuiving van zakelijke naar meer vrijetijdsmobiliteit een blijvende gedragsverandering teweeg zal brengen. “Ik zet in op een blijvende verschuiving van de auto naar de fiets en vooral vanuit het ov naar zowel auto als de fiets. Het is namelijk totaal onverantwoord om te blijven investeren in ov om mensen uit de auto te krijgen. Door investeringen in ov gaan mensen vooral meer en niet anders reizen. Wil je meer mensen uit de auto krijgen, dan is investeren in de fiets met afstand de beste oplossing.
Ben je benieuwd naar de resultaten van ons onderzoek en de bevindingen van de drie mobiliteitsexperts? Download dan hier de whitepaper!
